Tymon Niesiołowski

Malarz i grafik; pedagog; reprezentant nurtu nowego klasycyzmu w latach 20. Urodzony w 1882 we Lwowie, zmarł w 1965 w Toruniu.

Studia artystyczne rozpoczął w 1898 w Szkole Przemysłowej we Lwowie na oddziale malarstwa dekoracyjnego. Naukę kontynuował w latach 1900-1904 w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Józefa Mehoffera, Teodora Axentowicza I Stanisława Wyspiańskiego. Od 1903 wystawiał razem z członkami Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka. W okresie 1905-1926 mieszkał w Zakopanem, gdzie wszedł w krąg artystyczno-intelektualnej elity; utrzymywał bliskie kontakty m.in. z Janem Kasprowiczem, Stefanem Żeromskim, Stanisławem i Stanisławem Ignacym Witkiewiczami, Kazimierzem Przerwą-Tetmajerem, Władysławem Orkanem, Tadeuszem Micińskim i Karolem Szymanowskim. Na kształtowanie się artystycznej postawy Niesiołowskigo oddziałała silnie sztuka Władysława Ślewińskiego, który w latach 1906-1910 przebywał w Poroninie. W 1907 artysta odbył podróż do Wiednia, Paryża, Berlina i Budapesztu. Zwiedził też Monachium (1907) i Włochy (1908). W 1908 wziął udział w ostatniej wystawie Grupy ięciu reprezentującej nurt młodopolskiego symbolizmu) prezentowanej w Wiedniu i Monachium. W 1909 wstąpił do Towarzystwa Sztuka Podhalańska, zaś w 1910 podjął współpracę z pracownią Kilim, projektując tkaniny. W latach 1917-1922 był członkiem awangardowej grupy Ekspresjoniści polscy (przemianowanej w 1919 na Formiści). W 1919 objął stanowisko profesora w Wolnej Szkole Sztuk Pięknych utworzonej w Zakopanem. W 1922 związał się ze Stowarzyszeniem Polskich Artystów Plastyków Rytm. Uczestniczył ponadto w wystawach ugrupowań Awangarda (Kraków 1930) i Nowa generacja (Lwów 1932). W 1926 przeniósł się do Wilna, gdzie objął stanowisko dyrektora Szkoły Rzemiosł Artystycznych; wstąpił też do Wileńskiego Towarzystwa Artystów Plastyków. Od 1928 nauczał malarstwa oraz projektowania tkanin i plakatów na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego. Indywidualne pokazy twórczości Niesiołowskiego odbyły się w Warszawie w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych (1923, 1925, 1926) i Instytucie Propagandy Sztuki (1938), w Krakowie (1921), Toruniu (1926) i Łodzi (1935). Twórca uczestniczył w prezentacjach polskiej sztuki za granicą organizowanych przez Towarzystwo Szerzenia Sztuki Polskiej wśród Obcych, m.in. w Helsinkach i Sztokholmie (1927), Wiedniu i Brukseli (1928), Hadze i Amsterdamie (1929) oraz Edynburgu (1932). W okresie 1940-1941 pełnił funkcję prezesa Związku Plastyków Wileńskich i wykładał w Akademii Sztuki. W czasie działań wojennych uległ zniszczeniu niemal cały dorobek artystyczny Niesiołowskiego. W 1945 artysta osiadł w Toruniu. W latach 1946-1960 kierował Katedrą Malarstwa Sztalugowego Sekcji Sztuki na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. W 1958 został członkiem Grupy Toruńskiej. Otrzymał liczne wyróżnienia i nagrody, m.in.: srebrny medal na Międzynarodowej Wystawie Sztuka i Technika w Paryżu (1937) oraz dyplom honorowy na wystawie w Carnegie Institute w Pittsburgu (USA). W 1955 – z okazji 50-lecia działalności artystycznej – został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 1960 reprezentował polską sztukę na XXX Biennale w Wenecji.